W budownictwie ogólnym na stropie terenowym nad garażem podziemnym najczęściej zlokalizowane są: tarasy i ogródki przynależne do mieszkań usytuowanych na parterze, ogólnodostępne chodniki, place zabaw, drogi, parkingi, drzewa, wiaty śmietnikowe i inne budynki techniczne.
Jednak czasami po stropie przekrywającym podziemie mogą poruszać się również ciężkie pojazdy np. śmieciarki. Obciążenie użytkowe od takich pojazdów można przyjmować jako równomiernie rozłożone na całej powierzchni lub jako skupione. Ze względów praktycznych i łatwości prowadzenia obliczeń, dla stropów terenowych, które z reguły są wykonane jako żelbetowe, dwukierunkowo zbrojone, a na nich zalegają grube warstwy, najczęściej przyjmuje się zastępcze równomiernie rozłożone obciążenie powierzchniowe.
Według obowiązującej normy – Eurokodu PN-EN 1991-1-1, wartości charakterystyczne obciążeń użytkowych dla przestrzeni, do których nie ma dostępu pojazdów (ogródki, chodniki, place zabaw), czyli: – powierzchni, na których mogą gromadzić się ludzie, – powierzchni bez przeszkód utrudniających poruszanie się ludzi, – powierzchni, na których możliwa jest aktywność fizyczna, – powierzchni ogólnie dostępnych dla tłumu, zaleca się przyjmować 5.0 kN/m2.
Dla terenów, do których jest dostęp pojazdów średnich (o masie całkowitej pojazdu na dwóch osiach do 16 ton) norma również przewiduje obciążenie zastępcze 5.0 kN/m2. Dla efektów lokalnych zaleca się przyjęcie obciążenia skupionego 90 kN na oś rozdzielonego po połowie (po 45 kN) na 2 koła w rozstawie 1.8 m.
Eurokod niestety nie podaje jakie obciążenie należy przyjąć dla pojazdów ciężkich – powyżej 16 ton, czyli np. straży pożarnej, pojazdów typu śmieciarka, betonomieszarek samochodowych itp. Natomiast w normie niefortunnie podano jako przykład pojazdu średniego – wóz straży pożarnej. Taki zapis może doprowadzać czytelnika normy do błędnego wniosku, że maksymalne obciążenie jakie musi uwzględnić dla stropu ogólnie dostępnego to 5.0 kN/m2.
W przypadku możliwości wjazdu pojazdów ciężkich na strop, warto skorzystać z bardziej szczegółowych wytycznych zawartych w wycofanej normie krajowej PN-B-02004:1982. Norma ta określa obciążenia dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 26.5 tony. Wówczas zaleca się przyjmować obciążenie powierzchniowe o wartości 15.0 kN/m2 lub układ obciążeń skupionych od poszczególnych kół – max 50 kN, czyli 100 kN na oś.
Podobne wymagania, czyli 100 kN na oś, określa również rozporządzenie w sprawie przeciwpożarowego zapotrzebowania w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. 2009 nr 124 poz. 1030).
Czasami spotykam projekty, w których przyjęto zbyt małą wartość obciążenia stropu podziemia. Taka sytuacja może skutkować nadmiernym ugięciem, zarysowaniem lub nawet awarią konstrukcji. Dlatego dla terenowych stropów zalecam przyjmować obciążenie użytkowe jako równomiernie rozłożone o wartości 5.0 kN/m2, ale tylko wówczas, jeżeli występują fizyczne ograniczenia uniemożliwiające dostęp ciężkich pojazdów np. stałe słupki, ścianki oporowe, ciężkie donice czy inne obiekty małej architektury. W pozostałych przypadkach najbezpieczniej przyjmować obciążenie 15.0 kN/m2. Na terenach budowy lub przemysłowych zalecam przeprowadzać indywidualną analizę możliwych oddziaływań.
