Uproszczone postępowanie legalizacyjne tzw. mała samowola budowlana
Te kwestie reguluje prawo budowlane PB (art. 49f do 49i), które można poczytać u źródła klikając w zielony przycisk. Najważniejsze informacje z komentarzem zawarto w tekście poniżej.
przejście do strony Sejmu, na której można pobrać ustawę w postaci pliku PDF
Warunki uproszczonej legalizacji:
- od zakończenia budowy musi upłynąć min. 20 lat (potwierdzeniem może być np. oświadczenie sąsiada, dowód zakupu domu, archiwalne zdjęcia np. dostępne w internecie),
- nie może zostać wszczęte uproszczone postępowanie, jeżeli:
– budowa nie została jeszcze w pełni skończona np. jest niedokończona elewacja, brakuje barierki na balkonie,
– budynek miał kiedyś wydane pozwolenie na budowę, ale wygasło. Wtedy trzeba starać się legalnie zakończyć budowę, co może wiązać się z koniecznością uzyskania nowego pozwolenia.
Jeśli chodzi o samowolę obiektu, który obecnie wymaga tylko zgłoszenia, to należy sprawdzić czy w momencie dokonania samowoli nie było wymagane pozwolenie na budowę. Wtedy opłaty legalizacyjne jak dla obiektów wymagających pozwolenia, a nie zgłoszenia. Natomiast procedura legalizacyjna według aktualnych przepisów.
Dokumenty wymagane przez urząd do uproszczonej legalizacji:
- wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego (składany w rejonowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego – wzór tutaj),
- prawo własności (oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – wzór tutaj),
- geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego (opracowuje geodeta),
- ekspertyza techniczna (sporządza osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane – w praktyce najlepiej powierzyć to konstruktorowi lub rzeczoznawcy budowlanemu).
Ekspertyza musi wskazywać, że stan techniczny obiektu budowlanego:
- nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz
- pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.
W praktyce ekspertyza techniczna powinna zawierać:
- opis techniczny budynku z określeniem jego podstawowych parametrów: kubatury, powierzchni zabudowy, powierzchni użytkowej itd.,
- inwentaryzację architektoniczno-budowlaną (dokumentacja rysunkowa i fotograficzna),
- ocenę stanu technicznego budynku,
- oświadczenie o spełnieniu wymogów, że „stan techniczny budynku nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z dotychczasowym (lub zamierzonym) sposobem użytkowania”.
Przepisy nie mówią, że obiekt musi być zgodny z aktualnie obowiązującymi przepisami i warunkami technicznymi np. w zakresie izolacyjności termicznej. Jednak w ramach ekspertyzy technicznej może być konieczne wykonanie sprawdzających obliczeń konstrukcji. Będzie to miało miejsce zwłaszcza, gdy konstruktor wykryje w obiekcie oznaki niepoprawnej pracy konstrukcji np. nadmierne zarysowania, czy odkształcenia konstrukcji. To może wymagać wykonania odkrywek elementów konstrukcji np. fundamentów, stropu, dachu. Z reguły, jeśli obiekt funkcjonuje od co najmniej 20 lat i nie wydarzyło się nic poważnego, to mamy empiryczny dowód, że można dalej bezpiecznie go użytkować, jednak musi to ocenić uprawniony inżynier.
Jeżeli z ekspertyzy technicznej wynikać będzie, że stan techniczny obiektu budowlanego stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub nie pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania, to urząd wyda decyzję o nakazie rozbiórki obiektu.